ببینید
یوزگات
مسجد چاپان‌اوغلو
مسجد چاپان‌اوغلو (مسجد جامع) یکی از نمونه‌های مهم سبک معماری ترکی در آناتولی است که تحت نفوذ اروپا در دوران امپراتوری عثمانی به وجود آمده است. بخش‌های داخلی و خارجی این سازه در دو تاریخ متفاوت ساخته شده‌اند. بخش داخلی مسجد در سال 1779 و بخش خارجی آن در سال 1795 ساخته شده است. این مسجد با مناره باریک و طاق بلند گنبدی‌شکل و برج‌هایی در گوشه‌وکنارش از همه‌جای شهر قابل دیدن است و یکی از سازه‌های نمادین یوزگات به شمار می‌رود.
دبیرستان یوزگات
دبیرستان یوزگات (Yozgat Lisesi) یکی از ساختمان‌های باشکوه در مرکز شهر است. کل این ساختمان دو طبقه، به‌غیر‌از زیرزمین آن، از سنگ تراش‌خورده زرد‌رنگ ساخته شده است. معمار این بنا ناشناخته است، زیرا کتیبه‌های روی آن خراشیده شده است.
برج ساعت
این برج باشکوه با قدمت چندصدساله که در مرکز شهر یوزگات قرار دارد، یکی از نمادهای این شهر به شمار می‌رود. این بنا با احتساب طبقه همکف و طبقه ناقوس‌های آن، از هفت طبقه تشکیل شده است. این بنا در سال 1908 از سنگ تراش‌خورده زرد‌رنگ ساخته شده است. در هر طرف از نمای خارجی این برج یک ساعت جداگانه وجود دارد. زنگ‌های ساعت در ابتدای هر ساعت به صدا در می‌آیند و صدای آن در سرتاسر شهر به گوش می‌رسد.
موزه یوزگات
این ساختمان در قرن نوزدهم در ابتدا به‌عنوان عمارتی شخصی ساخته شد و بعدها به مدرسه هنر برای دختران و اداره دولتی تبدیل شد. این ساختمان در سال 1985 به موزه یوزگات تبدیل شد که در آن تاریخ غنی این شهر به‌واسطه آثار دست‌ساز باستان‌شناسی و قوم‌شناسی به نمایش گذاشته می‌شود. خود ساختمان نیز به‌خاطر سبک رایج معماری متعلق به دوران عثمانی و تزیینات ظریف فضای داخلی آن که با دست نقاشی شده‌اند، بسیار باشکوه است.
ویرانه‌های کِرکِنِس
اگرچه برآورد می‌شد که این شهر باستانی در عصر آهن در سال 600 قبل از میلاد و توسط مادها تأسیس شده است، اما کتیبه‌های فریگیایی که در حفاری سال 2003 کشف شد حاکی از آن است که این شهر احتمالاً یکی از سکونتگاه‌های فریگی‌ها بوده است. دیوارهای شهر که حدود هفت کیلومتر ارتفاع دارند، منطقه‌ای مسکونی به وسعت 2.5 کیلومتر مربع را در بر گرفته‌اند. گمان می‌رود شهر پتریا که در منابع باستانی به آن اشاره شده است در این مکان قرار داشته باشد. در سال 547 قبل از میلاد، این شهر به تصرف ایرانیان درآمد، مردم آن اسیر شدند، شهر کاملاً سوخت و دیوارهای آن ویران شد. به‌علاوه، منطقه مسکونی شهر شامل سازه‌های عمومی و مناطق شهری و سیستم پیشرفته‌ای برای ذخیره و توزیع آب است.
شهر باستانی تاویوم
اگرچه آثاری از وجود سکونتگاه‌های متعلق به دوران هیتی‌ها و فریگی‌ها در تاویوم دیده شده است، اما سکونتگاه اولیه بین قرن سوم و قرن اول پیش از میلاد در زمان غلاطیان (گالاتیان) ایجاد شده است.
تاویوم در‌طول دهه 280 قبل از میلاد توسط قبیله تروکمی تأسیس شد که یکی از قبایل قومی به نام غلاطیان بودند که از بالکان به آناتولی آمده بودند. این شهر به مرکز تجاری و پایتخت منطقه آناتولی مرکزی تبدیل شد و قبیله تروکمی در اطراف ناحیه مرکزی قزل‌ایرماق ساکن شدند.
شهر زیرزمینی چِشکا
آثار دست‌ساز کشف‌شده در این منطقه حاکی از آن است که قدمت اولین سکونتگاه‌های شناخته‌شده در این منطقه به 3.000 سال قبل از میلاد برمی‌گردد. بر فراز این شهر زیرزمینی، مقبره‌های بزرگ و کوچک کنده‌کاری‌شده در سنگ یافت شده است. سفال‌های تک‌رنگ و بدون لعاب رومی، رومی شرقی و فریگیایی در دامنه تپه کشف شده است.
کلیسای آقداغ‌معدنی
کتیبه‌ها نشان می‌دهند که این کلیسا در سال 1862 ساخته شده است. نمای جلویی کلیسا از سنگ تراش‌خورده ساخته شده است، اما برای ساخت نماهای دیگر از سنگ مرمر تراش‌خورده استفاده شده و نمای جلویی دارای یک ورودی قوس‌داراست. 11 کتیبه یونانی در قسمت بالای درب ورودی و دو کتیبه در قسمت پایین چارچوب وجود دارد. تعدادی تندیس عیسی بر صلیب و تزئینات هندسی روی گچ‌بری‌های داخل کلیسا دیده می‌شود.
زندان قدیمی آکداغ (تیفتیک هان)
این بنا یکی از زیباترین و باشکوه‌ترین بناهای شهر است. اگرچه تاریخ ساخت این بنا که به «تیفتیک هان» نیز معروف است مشخص نیست، اما گمان می‌رود که در ابتدا و قبل از اینکه به مسافرخانه (هان) تبدیل شود به‌عنوان کلیسا استفاده می‌شده است. این بنا بعدها به زندان تبدیل شد. این سازه به شکل مستطیل ساخته شده و دارای دو ورودی است که یکی در جلو و دیگری در عقب ساختمان قرار دارد. زندان قدیمی یکی از 14 بنای تاریخی در این منطقه است. این زندان بازسازی شد و به‌عنوان کتابخانه عمومی آقداغ‌معدنی افتتاح گردید.
عمارت کارسلی‌اوغلو
کتیبه‌های روی سنگ فرش نشان می‌دهد که این عمارت در سال 1883 ساخته شده است. می‌دانیم که آتاتورک، بنیان‌گذار جمهوری ترکیه، در اولین دیدار خود از شهر یوزگات در این محل اقامت داشته است و بعدها برای مدتی طولانی از این بنا به‌عنوان عمارت فرماندار استفاده می‌شده است. تزیینات و منبت‌کاری ظریف روی سنگ زرد که شبیه سنگ آهک است و تزیینات روی سقف، این عمارت را به یکی از زیباترین بناهای شهر تبدیل کرده است.
کارگاه‌های مجسمه‌سازی هیتی‌ها در کازانکایا و کاراکیز سورگون
در حدود 500 متری ساختمان شهرداری کاراکیز، مجسمه‌ای از یک شیر و تعداد زیادی بلوک‌های حجاری‌شده از سنگ‌های بازالت به‌صورت تکمیل‌شده و ناتمام پیدا شده است که نشان می‌دهد این مکان در دوره هیتی‌ها به‌عنوان معدن و کارگاه سنگ مورد استفاده می‌گرفته است. در حدود یک کیلومتری جنوب جاده کاراکیز- قاضی‌شهری، در محل کازانکایا، یک آب‌انبار حفاری‌شده در سنگ به قطر دو متر و همچنین سنگ‌های بازالت نیمه‌فرآوری‌شده پیدا شده است.
مسجد باش‌چاووش
مسجد باش‌چاووش که در سال 1801 ساخته شده، مجموعه‌ای متشکل از یک حمام (حامام ترکی)، آب‌نما و مسجد است. این مسجد با تزیینات و نقاشی‌های دیواریش که با دست کشیده شده‌اند و مساجد، پل‌ها، آبنماهای طبیعی و موتیف‌های (طرح‌های تکرارشونده) گل‌وگیاه را به تصویر می‌کشند، واقعاً مسحور‌کننده است. این بنا به‌دلیل ویژگی‌های معماری که دارد، یکی از معدود مکان‌های این استان است که تا به امروز از آن به‌عنوان عبادتگاه استفاده می‌شود.
کلیسایی در روستای گاریپلِر در ناحیه سورگون
سقف این کلیسا که در روستای گاریپلر قرار دارد، تا‌حدی ویران شده است. با‌این‌حال، تمام دیوارهای آن، به‌جز قسمت بالای یک گوشه، سالم هستند. نقش‌های صلیب، تزئینات مسجد و نام مدرسه روی دیوارهای کلیسا دیده می‌شود.
مقبره شاه سلطان خاتون
مقبره شاه سلطان خاتون یکی از مهم‌ترین نمونه‌های مقبره‌های اِیوان‌دار در آناتولی است. سنگ قبرهای زیادی در اطراف مقبره دیده می‌شود که تاریخ‌های قدیمی تولد و وفات روی آنها نوشته شده است. اطراف این مقبره را حصارکشی کرده بودند و به همین دلیل تا به‌امروز بدون آسیب زیادی محافظت شده است. در‌مجموع، ظاهر این مقبره بسیار جدید و زیبا است و تابوت نمادین شاه سلطان، همسر ذوالقدر شاهرخ بیگ، در آن قرار دارد.
ساختمان پست‌خانه آقداغ‌معدنی
در ابتدا این ساختمان برای استفاده به‌عنوان فروشگاه ساخته شد و بعدها به ساختمان پست‌خانه (PTT Binası) تبدیل شد. این ساختمان را به‌ویژه به‌خاطر نمای جلویی آن می‌توان به‌عنوان سازه‌ای خاص و زیبا توصیف کرد.
آب‌نمای ساعت‌دار حمیدیه
این آب‌نما در بخش بیرونی دیوار قبرستان شرقی مسجد چاپان‌اوغلو واقع شده است. این آب‌نمای ساعت‌دار به مناسبت بیست‌وپنجمین سالگرد به سلطنت رسیدن سلطان عبدالحمید دوم در سال 1900 ساخته شده است. در پایین‌تر قسمت ساعت، نشان خانوادگی امپراتوری عثمانی وجود دارد که تصویر شمشیرهایی به‌صورت ضربدری، پرچم، ترازو و ستاره و هلال ماه به‌عنوان نمادهای عدالت، برابری و آزادی روی آن دیده می‌شود. این آب‌نما یکی از زیباترین آبنماهای آناتولی است که به‌زیبایی تزئین شده است.
چشمه‌های آب‌گرم ساریکایا (کرال کیزی حامامی)
حمام رومی ساریکایا یا کرال کیزی حامامی (حمام دختر پادشاه) در سال 2018 در «فهرست احتمالی میراث جهانی یونسکو» ثبت شد. این حمام در کاپلی‌کالار ماحاله‌سی (به‌معنی محله چشمه‌های آب‌گرم) در منطقه ساریکایا قرار دارد. نام باستانی حمام رومی ساریکایا، که داخل مرکز آب‌گرم قرار دارد، در زمان رومی‌ها «بازیلیکا تِرما» (آکوا ساروِنیا) بوده است. همچنین، افسانه‌های عمومی درباره چشمه‌های آب‌گرم ساریکایا، معروف به روما کرال کیزی حامامی (حمام دختر پادشاه روم) وجود دارد.
چاپان‌اوغلو چیفته (چارشی) حامامی (حمام)
در این حمام‌سرا که در مرکز شهر واقع شده است، هیچ کتیبه‌ای وجود ندارد. این حمام دارای بخش‌های جداگانه‌ای برای مردان و زنان است. به‌دلیل تفاوت‌های ساختاری که در این حمام وجود دارد، مشخص است که این دو قسمت در تاریخ‌های جداگانه‌ای ساخته شده‌اند. حمام‌ها به شکل حرف «L» به هم متصل هستند. امروزه نیز از چاپان‌اوغلو چیفته حامامی استفاده می‌شود.
